Ένα καφενείο που μοιάζει να’ναι βγαλμένο από άλλη εποχή ή έστω εμπνευσμένο από αλλού. Γνωμικά στα παραθυρόφυλλα, στους τοίχους, ονόματα από animation στο menu και χρώματα. Πολλά χρώματα. Παντού χρώματα. Ο Einstein κορνιζαρισμένος στον τοίχο, βάφλες έργα τέχνης και πολλά άλλα. ΄΄Δεν κάνω κρατήσεις’’ μου λέει. ‘’Απλώς έρχεστε’’. Ωραία λοιπόν. Απλώς πήγαμε, διαβάσαμε, φάγαμε, είδαμε και στην επιστροφή πήραμε και δυο βεντάλιες λευκαρίτικες, έτσι για να μη νομίζουν οι Φαραώ και οι αρχαίοι Κινέζοι ότι μόνο αυτοί φτιάχνουν βεντάλιες γουστόζικες. ”Είσιες τζαι στο χωρκό σου brunch;” ”Πάντα είχα στο χωρκό μου brunch!” Μόνο που τώρα η λέξη brunch συνοδεύεται με διαμάντια της κυπριακής διαλέκτου, η γεύση της είναι πιο νόστιμη και ακούει στο όνομα: ‘’Το καφενείο της Παρέας΄΄.
Νεόφυτε, πες μας την ιστορία πίσω από το καφενείο της παρέας.
Όταν είχα μείνει άνεργος λόγω του covid, σκεφτόμουν τι να κάνω για να δουλέψω. Έμαθα τότε πως η επιχείρηση του καφενείου ήταν προς πώληση οπότε ήρθα σε επαφή με τους προηγούμενους ιδιοκτήτες και μου είπαν πως θέλουν να το δώσουν σε κάποιο που θα το δουλεύει. Προϋπήρχε δηλαδή το καφενείο, στο στυλ του εντελώς κυπριακού καφενείου όμως. Στην αρχή προβληματίστηκα, σκέφτηκα πως θα στερηθώ πολλά πράγματα διότι θα απαιτεί καθημερινό και δύσκολο ωράριο η δουλειά αυτή αλλά στην πορεία προχωρήσαμε και αποφασίσαμε να το αναλάβουμε εμείς. Ξεκινήσαμε μόνο με καφέ, στη συνεχέια και με μπίρα και σιγά σιγά είδαμε πως ο κόσμος ζητά κάτι άλλο οπότε το κάναμε brunchάδικο!
Τι ήταν το κάτι άλλο που ζητούσε ο κοσμος;
Ζητά το brunch ο κόσμος. Ζητά κάτι να τσιμπήσει, ένα φαΐ, κάτι ελαφρύ.
Έρχονταν εδώ δηλαδή και σε ρωτούσαν αν έχει κάτι να φάνε;
Όχι, καταλάβαμε ότι δεν έχουμε πολλή κίνηση τα σαββατοκυρίακα λόγω του ότι δεν έιχαμε brunch. Είχαμε μόνο τους δικούς μας που πίναν μόνο καφέ και από τις 11 μέχρι τις 4 δεν είχαμε καθόλου κόσμο. Αναρωτιόμασταν γιατί δεν έρχεται κόσμος και η πρώτη εισήγηση φίλων και γνωστών ήταν να ξεκινήσουμε το brunch.
Πόσο καιρό σου πήρε μέχρι να νιώσεις ότι πια πάει πολύ καλά το καφενείο;
Περίπου δυόμιση με τρία χρόνια.
Ποιος μαγειρεύει;
Εγώ! Από σερβιτόρος, μπαρίστας μπάρμαν, βρέθηκα να ψήνω! Δεν είμαι chef, είμαι ο ψήστης.
Τι έχει το μενού;
Αν είσαι παμφάγος, έχει τα πάντα! Αν είσαι χορτοφάγος έχει επίσης χορτοφαγικά πιάτα και vegan! Μπορούμε να διαφοροποιήσουμε και κάποια πιάτα αναλόγως του τι ζητά ο κόσμος. Έχουμε γλυκά, αλμυρά, καφέδες, αναψυκτικά, διάφορες λεμονάδες κλπ. Έχουμε αρκετή ποικιλία για το μέγεθος του μαγαζιού. Ωστόσο, δεχόμαστε αρκετές διαφοροποιήσεις και αλλαγές στις παραγγελίες, αν για παράδειγμα χρειαστεί, θα προσθέσουμε ή θα αφαιρέσουμε κάτι στο πιάτο για να΄ναι πιο κοντά στα γούστα του κόσμου.
Ποιο είναι το αγαπημένο πιάτο των περισσότερων σε brunch;
Ένα αγαπημένο είναι το κυπριακό, το ‘’meet the granny’’. Το δεύτερο αγαπημένο του κόσμου είναι το ‘’Woody and Buzz” από το toy story. Τα ονόματα του μενού είναι από animations τα οποία αγαπώ. Νομίζω ότι η γενιά μου ήταν η τελευταία που παρακολούθησε animations, η γενιά του ’96-97. Μετά νομίζω χάθηκαν. Εγώ βλέπω ακάμα αν τύχει! Στην αρχή κιόλας, είχα προσπαθήσει να ταιριάξω τα ονόματα με τα χρώματα του φαγητού! Όσο για τα ροφήματα, οι λεμονάδες είναι οι αγαπημένες του κόσμου, ειδικά αυτές με τις γεύσεις. Ντάξει, ο καφές, εν καφές!
Οι χωριανοί, που ίσως να είναι πιο παραδοσιακό κοινό, που μπορεί να λένε ‘’εν τζαι είχαμε τζαι στο χωρκό μας brunch’’, τωρά που έχουν στο χωρκό τους brunch, έρχονται να φάνε;
Όχι, οι παραπάνω όχι! Δεν θα έρθουν διότι, ξέρεις, έχουν ένα πρόγραμμα οι χωριανοί της πιο μεγάλης ηλικίας: καφέ το πρωί, ”μπούκωμα=brunch” με την οικογένεια σπίτι τους, καφέ, μεσημεριανό, ύπνο και ξεκούραση. Έχουν πρόγραμμα. Δεν μπορείς να βγεις από το πρόγραμμα σου εύκολα ειδικά όταν είσαι ηλικιωμένος.
Έχει νέους μόνιμους κάτοικους το χωριό;
Νέους έχει ναι, οι παλίοι όμως δεν θα έρθουν για brunch.
Σκέφτηκες να ανοίξεις κι άλλο καφενείο της παρέας κάπου αλλού;
Υπάρχει στο μυαλό μου αλλά νομίζω πως δεν μπορώ να το κάνω προς το παρόν και νομίζω πως θα χαλάσω την ποιότητα του συγκεκριμένου καφενείου εδώ, αν πάω κάπου αλλού. Στον μόνο τόπο που θα μετακινούμουν για να άνοιγα ξανά κάτι δικό μου είναι στα Κάτω Λεύκαρα που είναι το σπίτι μου εκεί και θα μπορώ να πηγαίνω με τα πόδια στη δουλειά αλλά και για να βοηθήσω το χωριό να αποκτήσει περισσότερη κοινωνική ζωή.
Το brunch για σένα τι είναι;
Φαγητό και καλή ποιότητα! Ο Κύπριος θέλει φαΐ και καλή ποιότητα. Άμα προσφέρεις αυτά τα δυο, θα μείνουν ευχαριστημένοι. Πιστεύω πως αυτά προσφέρουμε στο καφενείο εδώ. Έτσι ακούω τουλάχιστον από τα λόγια των άλλων! Προς το παρόν είμαστε ευχαριστημένοι.
Θεωρείς ότι το brunch στην Κύπρο είναι όντως κάτι ενδιάμεσο του breakfast και του lunch;
Πλεόν όχι, χάθηκε η συγκεκριμένη έννοια. Νομίζω ότι στην Κύπρο είναι μεσημεριανό πιο πολύ. Οι Κύπριοι έρχονται μέχρι και τις 3 το απόγευμα και ζητάνε brunch. Θεωρητικά το brunch είναι μέχρι τις 12. Στην Κύπρο ο κόσμος ξεκινά να έρχεται γύρω στις 11. Δεν μπορείς να κλείσεις την κουζίνα στις 12.
Η διακόσμηση η συγκεκριμένη με τις παροιμίες και τις κυπριακές εκφράσεις σε αντιπροσωπεύει ή το έκανες για να έχει χαρακτήρα το καφενείο;
Καταρχάς το γαλάζιο χρώμα που έβαλα στα παράθυρα και στις πόρτες είναι το παραδοσιακό χρώμα των Λευκάρων, το λουλατζί στα κυπριακά ή λουλακί. Ήταν πράσινες οι πόρτες παλιά και θέλαμε να τις αλλάξουμε, να τις κάνουμε τελείως λευκαρίτικες. Εν πάει να ένει πράσινη η πόρτα για μένα! Λουλατζί πρέπει να εν οι πόρτες!!! Τώρα, το παραδοσιακό στοιχείο που έβαλα με τις παροιμίες είναι επειδή μου αρέσει. Αρέσκει μου να τις λαλώ! Τα διάλεξα, δεν έβαλα ό,τι να’ναι. Βρήκα ένα λεξιλόγιο που ήθελα και επέλεξα τι θέλω να γράψω. Χρησιμοποιώ και κάποιες επίσης κάθε μέρα. Νομίζω πως εχάθηκε η κυπριακή διάλεκτος σιγά σιγά, χάνεται, εξαφανίζεται. Εγώ πιάνω τον εαυτό μου να μιλώ παραπάνω Αγγλικά λόγω των τουριστών. Λέω λέξεις αγγλικές σαν μιλώ Ελληνικά τζαι αναρωθκιούμαι γιατί πρέπει να γίνεται τούτο το πράμα. Να σταθούμε σε τούτο τζαι να δούμε τους λόγους που γίνεται. Έχουμε τζαι δική μας γλώσσα, εν έχουμε την γλώσσα των άλλων μόνο. Αρέσκει μου που οι ξένοι έχουν την περιέργεια να τα θκιαβάσουν, να πιάσουν το τηλέφωνο τους τζαι να προσπαθήσουν να τα μεταφράσουν, ρωτούν μας τζαι εξηγούμε τους όσο μπορούμε. Τις περισσότερες φορές γελούν όταν τα θκιαβάζουν! Εν ωραίο να θυμάται ο κόσμος ότι υπάρχουν τζαι τούτα ακόμα!
Οι παροιμίες κατά βαση, έχουν μεταφορικό νόημα. Την ώρα που σε ρωτά ο ξένος να του μεταφράσεις την κυπριακή παροιμία, τι του λες δηλαδή; Αν σε ρωτήσουν τι σημαίνει το ΄΄κάτσε τη μάππα χαμέ”, θα τους πεις΄΄sit the ball down’’;
Πρώτα Ναι! Πρώτα το λέμε έτσι. Του λέμε ’’sit the ball down’’ κυριολεκτικά, το μεταφράζουμε όπως είναι χωρίς να βγάζει νόημα. Ε, δεν καταλαβαίνει απολύτως τίποτα ο τουρίστας και έπειτα του εξηγούμε τι θέλουμε να πούμε μέσω αυτής της παροιμίας! Είναι βέβαια και κάποιες παροιμίες που δεν μπορείς να της εξηγήσεις!
Πες μας κάτι άλλο που θα ήθελες να πεις κλείνοντας..
Να στηρίζει ο κόσμος τα μικρά μαγαζιά, τις μικρές επιχειρήσεις. Για να είναι ένα μικρό μαγαζί σημαίνει πως κάποιος μικρός το έχει. Σημαίνει υπάρχει μια οικογένεια πίσω του. Αντίθετα, μια αλυσίδα καταστημάτων, δεν έχει μια μόνο οικογένεια πίσω. Είναι αλυσίδα, είναι εκατομμύρια. Φαντάσου να έρθεις εσύ ξανά και να ψάχνεις να με χαιρετίσεις και να σου πουν πως άνοιξα ακόμα 3 μαγαζιά για παράδειγμα αλλού. Θα ξαναρχόσουν; Δεν θα ξαναρχόσουν. Θα ένιωθες ότι άλλαξε κάτι εδώ. Θα χαθεί η αγάπη του κόσμου προς εμάς και η δική μας για τον κόσμο. Θα χαθεί η συγκεκριμένη επικοινωνία. Τώρα κάθομαι σ’αυτό το τραπέζι, μετά θα πάω να χαιρετίσω τα άλλα τραπέζια κι ας μην τους ξέρω, θα πάω να τους καλωσορίσω, να τους ευχαριστήσω. Στα μεγάλα μαγαζιά δυστυχώς δεν υπάρχει αυτή η επικοινωνία. Είναι όλα απρόσωπα και είναι λογικό. Στις μικρές επιχειρήσεις όμως, βλέπεις το πρόσωπο και αυτό από μόνο του δημιουργεί άλλη αίσθηση!
Άντρεα Βακανά
Γλωσσολόγος, ηθοποιός
Ανθρώπων λόγια